Lepeltjestheorie voor endometriose

De lepeltjestheorie (Spoon Theory) is een metafoor die vaak wordt gebruikt om uit te leggen hoe het is om te leven met een chronische ziekte, zoals endometriose. Het idee is ontwikkeld door Christine Miserandino, die zelf lupus heeft, en helpt mensen die geen chronische aandoening hebben te begrijpen wat het betekent om beperkte energie te hebben. Wat met endometriose kun je vaak ‘redelijk’ met de pijn dealen, maar doordat je geen energie hebt kun je geen normaal leven leven. Dus hoe kan de lepeltjestheorie je helpen?

Hoe werkt de lepeltjestheorie?

Stel je voor dat je elke dag een bepaalde hoeveelheid lepels krijgt, laten we zeggen 12 lepels. Deze lepels vertegenwoordigen je energie. Voor elke activiteit die je doet, moet je een lepel inleveren. Dit kan iets simpels zijn als opstaan, douchen, eten maken, naar werk gaan, of zelfs sociale contacten onderhouden. Sommige activiteiten kosten misschien meer dan één lepel, vooral als je je fysiek of mentaal niet goed voelt.

Energie en balans

Als je gezond bent, merk je niet altijd hoeveel energie dagelijkse taken kosten, en kun je vaak energie blijven putten uit een schijnbaar eindeloze voorraad. Voor iemand met een chronische ziekte zijn die lepels echter beperkt, en moet je continu keuzes maken over waar je je energie aan uitgeeft. Als je geen lepels meer hebt, kun je niets meer doen, zelfs niet als je wilt. Soms kun je lepels “lenen” van de volgende dag, maar dat betekent dat je dan minder lepels zult hebben en je de volgende dag misschien nog uitgeputter bent.

Wat betekent dit voor iemand met endometriose?

Endometriose kan ervoor zorgen dat je lichaam veel meer energie verbruikt dan normaal vanwege de pijn, vermoeidheid, of andere symptomen. Het kan voelen alsof je elke dag minder lepels krijgt, terwijl je nog steeds dezelfde hoeveelheid activiteiten moet doen. Daarom is het belangrijk om bewuste keuzes te maken en zelfzorgmomenten in te plannen om je energie te sparen en te herstellen.

De lepeltjestheorie helpt ook om duidelijk te maken waarom iemand soms afspraken moet afzeggen of taken niet kan volbrengen, zelfs al ziet hij of zij er fysiek "normaal" uit. Het gaat om energiemanagement, en met chronische ziektes zoals endometriose moet je extra goed nadenken over hoe je die beperkte energie inzet.

Herken je je hierin, of heb je specifieke manieren om je eigen energie te managen?

Hier is een voorbeeld van een dag waarin je met de lepeltjestheorie moet werken. Stel dat je 12 lepels hebt om de dag door te komen:

Ochtend:

• Opstaan, douchen en aankleden: 3 lepels
  Dit kan een flinke energievreter zijn, vooral als je last hebt van pijn in de ochtend of slecht geslapen hebt (vaak ook door pijn).

• Ontbijt maken en eten: 1 lepel
  Zelfs simpele taken zoals eten kunnen vermoeiend zijn, vooral als je je niet goed voelt. Mealpreppen kan hierbij helpen, maar het kost altijd energie.

• Naar werk gaan: 2 lepels
  Reizen kan stressvol zijn, zeker als je fysiek niet lekker bent of last hebt van krampen.

• Werken (in de ochtend): 2 lepels
  Afhankelijk van hoe intensief je werk is, kan een paar uur werken al een flinke hap uit je lepels nemen.

Middag:

• Lunchpauze nemen en eten: 1 lepel
  Het is belangrijk om rust te nemen en je energie aan te vullen, maar dit kost toch weer een lepel. Vooral als je ‘sociaal’ moet doen met collega’s of nog even een wandeling maakt voor wat frisse lucht.

• Werken (tot aan het einde van de middag): 3 lepels
  Nog een paar uur werken. Tegen deze tijd begin je misschien al te merken dat je energieniveau zakt. ‘s Middags kost het meer energie omdat je al moe bent door de ochtend.

Avond:

• Naar huis reizen: 1 lepel
  Het kost je nog energie om weer naar huis te gaan, zelfs als het een korte rit is.

• Avondeten koken en eten: 2 lepels
  Koken kan een vermoeiende taak zijn, vooral na een lange dag.

Nu heb je al je 12 lepels verbruikt en een beetje geleend van de toekomst. Dit betekent dat je geen energie meer over hebt om iets anders te doen, zoals sporten, afspreken met vrienden, of zelfs ontspannen activiteiten zoals een boek lezen. Als je meer wilt doen, moet je misschien lepels “lenen” van de volgende dag, wat betekent dat je de dag erna minder energie zult hebben.

Dit voorbeeld laat zien hoe belangrijk het is om prioriteiten te stellen en goed na te denken over waar je je energie aan uitgeeft. Misschien besluit je op sommige dagen minder te werken of eenvoudiger te eten, zodat je wat lepels kunt besparen voor iets anders. Onze Terugval Management course helpt je hier bij, hij is nu te vinden in de community (voor beperkte tijd).